تجزیه و تحلیل و نقدوبررسی خمسه نظامی اوایل قرن8 هجری قمری موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به شماره ثبت 5179 ((تصویرسازی بر اساس داستانهای خمسه نظامی))
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی
- نویسنده کاظم باقری نیا
- استاد راهنما مصطفی باقری نیا حسن شهرستانی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1389
چکیده
در گنجینه هنری ایران اسلامی آثار زیادی یافت می شود که بی نام و نشان در خلوت خود می درخشند و حامل فرهنگ تمدن و آداب و رسوم این مرز و بوم می باشند ، غالباً اینگونه آثار بی هیچ چشم داشت عرصه ی هنرمند یا صنعتگر آن در دل خود حرفهای زیادی برای گفتن دارند . بحق آفرینش چنین آثاری زیبا نشان از نبوغ و درایت هنر هنرمندان آن زمان هایی تاریخی است . خلق یک اثر هنری شامل یک شمشیر دو لبه بود که در یک دم برش از فرهنگ آن زمان را بازگو می کند و دیگری از جلوس مستند حکمرانان آن زمان را دارند که به گونه ای ظریف در قالب هنر بیان گشته اند این گفته نه تنها در آثار تصویری بلکه نمود آن بیشتر در دامنه ادبیات گسترده شده است و در دیگر هنرها نیز هم پای ادبیات پیش رفته است . یکی از شعرای تأثیر گذار تاریخ ادبیات ایران نظامی گنجوی می باشد که در قرن 6 هجری می زیسته است البته در مورد تاریخ تولد و مرگ ایشان نقطه نظرهای زیادی گفته شده است با این حال اگر میانگین عمر وی را در نظر بگیریم نظامی 84 سال (614-530 هجری) زیسته است که به قبل از استعلای مغول بر ایران می باشد . وی در این عمر پرمایه ی شان آثار ادبی نفیسی به جای گذارده اند که یکی از آثار مهم نظامی خمسه می باشد که به پنج گنج نیز مشهور است . گویند نظامی برای سرودن آن 45 سال وقت صرف کرده است (597 تا 552 هجری) نسخه خطی خمسه نظامی 5179 قدیمی ترین نسخه تاریخ دار جهان می باشد که حدوداً 119 سال پس از مرگ نظامی کتاب شده است . این نسخه هم اکنون در دانشگاه تهران کتابخانه مرکزی نگهداری می شود . این خمسه بر خلاف همیشگی دارا بودن 5 مثنوی نظامی کنار هم است دارای 3 مجموعه لیلی و مجنون اسکندرنامه و هفت پیکر می باشد که دو مثنوی آن یعنی خسرو و شیرین و مخزن الاسرار در آن لحاظ نشده است . این نسخه دارای 17 مجلس نگاره و 4 سرلوحه تزئین می باشد که به سال 718 هجری کشیده شده است. تصاویر این خمسه نشان از شروع یک اثر طلایی در روند شکل گیری یک مکتب هنری به نام کتاب آرایی مصور در ایران است . هر چند این نگاره ها ساده و خالی از پرداخت های دوره های بعدی کار شده اندولی باز از ارزش های تاریخی هنری آن کم نمی شود و نسخه قابل توجه و قابل مطالعه می باشد. این نسخه به نوعی بار تصویرگری قبل از مغول یعنی دوره ی سلجوقی و مغول را دارد که یکی از حلقه های متصل کننده ی شیوه کتاب آرایی و تصویرگری آن تاریخ می باشد . در این نسخه به وضوح شاهد تلاقی بین نسبت های نقاشی ایرانی چینی و مغولی هستیم که با بررسی و شناخت بیشتر آن شاید بتوان اطلاعات بیشتری بدست آورد .
منابع مشابه
بررسی مفاهیم نمادین نقوش سرلوح آغازین خمسه نظامی موجود در کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار (شهید مطهری)
تذهیب به عنوان شاخه‌ای از هنر‌‌‍‍‍‍‍‍‍‍‍‌اسلامی‌ـ که دربرگیرنده مفاهیم ماورایی در عین زیبایی و کمال است ـ کمتر به‌صورت شاخه‌هنری مستقل مورد‌توجه واقع‌شده و بیشتر در خدمت سایر هنرهای‌اسلامی مطرح بوده‌است. در عصر‌صفویه که حکمت و‌عرفان با دین آمیخته شد و مراکز بزرگ فکری و عرفانی گسترش یافت، تاثیرات این تفکرات به‌واسطه رابطه سفارش‌دهندگان و هنرمندان در این عرصه جلوه بیشتری یافت. یکی از...
متن کامل«خمسه ی» نظامی نردبان صعود زن
با وجود آموز ه های متعالی قرآن و سیره پسندیده ی معصومین(ع) در مورد زن، غالباً در گذشته این عنصر برجسته ی اجتماعی و انسانی به دید منفی و گاه تحقیر آمیز نگریسته می شد. در چنین فضای مرد سالارانه، در بین شاعران کمتر کسی را می توان یافت که از این عنصر برجسته به نیکی یاد کرده باشد. حکیم نظامی از اولین شاعران زبان فارسی است که در دفاع از حقوق زن و بیان فضایل و کمالات او داد سخن داده و مظلومیتش را فرا ی...
متن کاملهنرمندان طراح تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب
هدف: هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب و تطبیق آن با نگاره‌ها و تشعیرهای این دوره، ابتدا به منظور تشخیص نوع قلم پردازی و شیوه طراحی آثار و سپس مشخص کردن نگارگران این تشعیرهاست. روش پژوهش: این پژوهش به روش استقرایی بوده و جزئیات آثار و شیوه‌های تثبیت شده هر هنرمند برای رسیدن به نتیجه کلی درباره او استفاده شده است. منابع این پژوه...
متن کاملمقایسه تطبیقی نگارۀ «معراج» در خمسه نظامی و فال‌نامه تهماسبی
نگاره‌های متعددی با موضوع معراج پیامبر اسلام (ص)، در نگارگری ایران خلق‌شده است؛ اما آثار تولیدشده با توجه به ویژگی‌های سبکی نگارگری ایران و متأثر از شرایط فکری زمانه و دیدگاه حامیان، ازنقطه‌نظر شیوه، کیفیت و روایت با یکدیگر متفاوت‌اند. در این زمینه، از دوره صفوی دو نگارۀ معروف و شاخص با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و برجسته، موجود است که عبارت‌اند از: نگارۀ معراج نسخۀ خمسه اثر سلطان محمد و نگارۀ معرا...
متن کاملتطابق تصویری نسخه خطی(خمسه نظامی)موجود در کتابخانه ملی فرانسه ونسخه چاپ سنگی(خمسه نظامی)موجود در کتابخانه ملی ایران
فهرست مطالب فصل اول مقدمه........................................................................................................................................صفحه11 سخنی کوتاه در باره شاعر..................................................................................................صفحه 14 شیوه نقاشی در مکتب اصفهان........................................................................
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023